„Na placówce”. Jednodniówka peowiaków

W ostatnich kilku latach wzbudzono duże zainteresowanie historią prasy lokalnej, która ukazywała się przed II wojną światową na terenie obejmującym obecne ziemie powiatu wołomińskiego. W ośrodkach akademickich powstają programy badań obejmujące studia z zakresu prasy regionalnej. Jednak do ostatniego roku przedwojenna prasa wydawana na terenie powiatu radzymińskiego była raczej pomijana lub najwyżej traktowana kontekstowo. Odradzanie się tradycyjnej, demokratycznej prasy sublokalnej w gminach po 1989 roku powodowało więc zainteresowanie historią podobnych inicjatyw w przeszłości – szczególnie ze względu na kronikarskie zadanie prasy. Często pojawienie się nowego współczesnego tytułu lokal­nego lub sublokalnego wprost inicjowało pytanie o tradycję, do której odwołuje się nowe pismo i pytanie o ewentualne historyczne źródła.

W latach dziewięćdziesiątych zaczęły się pojawiać komunikaty i artykuły dotyczące historii prasy na tym terenie. Były to zarówno teksty w prasie popularne, jak i artykuły w publikacjach zwartych.

Najwięcej informacji o prasie lokalnej i innej, wydawanej na terenie ziem w granicach obecnego powiatu wołomińskiego i byłego powiatu radzymińskiego, przyniósł opublikowany w 2005 r.  artykuły Arkadiusza Kołodziejczyka pt. Czasopisma Wołomina i regionu do 1939 r. Ważne, że artykuł ten – także w jasno formułowanej deklaracji autora – ma być inspiracją do dalszych poszukiwań historycznych egzemplarzy prasy lokalnej, egzemplarzy, które zaginęły i nie zostały dotychczas zarchiwizowane lub opisane i zanalizowane.

Efemeryczność niektórych prasowych zdarzeń wydawniczych, jak tak współcześnie, jak i przed 1939 r., powoduje, że prawdopodobnie nie znamy jeszcze pełnego obrazu przedwojennej mapy prasowej okolic. Ta cecha ulotności związana jest przede wszystkim z próbnym wydawaniem czasopism i wydawaniem – takich jak „Na Placówce” – tzw. Jednodniówek. Czy jednodniówki są w ogóle elementem systemu prasowego? Określane są jako „wydawnictwa zbiorowe podobne do czasopisma”… ­

Grzegorz P. Dudzik
Studia i Materiały do dziejów Powiatu Wołomińskiego (2006)