Maciej Gutowski (1931-1998)

Nie jest łatwo pisać o swoim ojcu. Chciałbym uniknąć pułapki tworzenia z niego postaci pomnikowej. Z prozaicznego powodu – nie był taki. Jestem przekonany, że niezbyt dobrze czułby się postawiony na cokole. Bynajmniej nie dlatego, że przeszkadzałyby mu oczy ciekawskich, mógłby im przecież robić głupie miny albo pokazywać język, z udawaną powagą obserwując ich konsternację. Pozycja jaką trzeba przyjmować na takim oficjalnym pomniku jest jednak zbyt hieratyczna, zbyt sztywna, mało w niej autentyczności. Nie chciałbym go takim opisać.

Można by więc spróbować czysto faktograficznie…

Maciej Gutowski urodzony 4 XI 1931 r. w majątku Suchodoły na Wołyniu niedaleko Włodzimierza, do szkoły uczęszczał… Kiedyś przygotowywałem biogram ojca do jakiejś encyklopedii, tam narzucony był taki schematyczny opis. Zupełnie nie widziałem za nim Maćka Gutowskiego. Mógłbym wreszcie powspominać – ale to byłyby jakieś wycinki. Życie Maćka to była jedna wielka anegdota – czasami ją tworzył sam, czasami był w niej tylko aktorem. Uwielbiał przybierać różne maski, najważniejszą i najbardziej serio była maska błazna – wszak jemu wiele uchodzi i wiele wolno, co wcale nie oznacza, że jest to pozycja całkiem bezpieczna. Brał kiedyś udział w happeningu Tadeusza Kantora, rzecz polegała na tym, że biorący w nim udział aktorzy musieli cały czas namydlać się. Widziałem zdjęcie z tego wydarzenia już po śmierci ojca przed dziesięciu laty – 11 X 1998 r. Był tam absolutnie w swoim żywiole. Grał, bawił się, ale też i był w tym bardzo serio. Pomyślałem sobie wówczas, że właściwie całe jego życie to było wcielanie się w kolejne role, najtrudniejsze, bo trzeba było odegrać samego siebie.

Dla takiego postrzegania życia niewątpliwie ważna była barwna postać jego ojca – Władysława Gutowskiego. Wywodził się on z kresowego ziemiaństwa o długich, chociaż niepozbawionych mitologizacji, kresowych korzeniach. Był postacią barwną i nietuzinkową. Trzy żony, pokaźne majątki – Piszcz (jak podkreślał ojciec na mapach niesłusznie…

Może Ci się również spodoba