Rola biblioteki na wsi na przykładzie Gminnej Biblioteki Publicznej w Urlach

Rozdział I.  Dzieje Urli

Urle określane są przez przewodniki turystyczne jako miejscowość wypoczynkowa, która jest położona w dolnym biegu rzeki Liwiec, wzdłuż linii kolejowej Warszawa – Małkinia, na terenie gminy Jadów. Cały teren jest wielkim kompleksem leśnym ? suchych borów sosnowych o piaszczystych ziemiach.

Urle leżą w Puszczy Kamienieckiej zwanej także Puszczą Gardz, której najstarsze opisy sięgają 1569 r. Z opisów tych, zebranych przez prof. Ryszarda Zarembę wynika, że w tym czasie Puszcza należała do starostwa kaminieckiego. W swoim dziele cytuje on, iż: Przy wsi Brzozy, Wielkiem i Gwizdałach jest Puszcza dobra, której są uroczyska Zieloniec i Wałęka nazwane. Jest puszczy wkrąg na dwie mile. Ku Kamieńcu sam drugie urocziska puszczy na różnych miescach, które maią własne przezwiska: Uzt-Krzinica (Ust Krynica?), Kaliski, Ostrów, Tusnicza (?), Orlie (Orle?), Pyeczyska, Zielony Kąt (…)

Z kolei Jerzy Lewicki w Historii Jadowa pisze, iż prawdopodobnie osada Urle powstała w XVI wieku i pierwotna nazwa brzmiała „Orle”. Nazwa ta pochodziła prawdopodobnie od licznych gniazd orłów, jakie się znajdowały w lasach urlowskich na szczytach drzew. Według Lewickiego wieś Urle do 1654 r. należała do dóbr królewskich, potem przekazano je Zakonowi sióstr Wizytek, a w 1791 r., po sekularyzacji dóbr zakonnych, wieś przeszła na własność rządową. Następnie w 1820 r. dobra kamieńczykowskie i jadowskie przeszły na własność hr. ordynata Stanisława Kostki Zamoyskiego, który otrzymał je w zamian za twierdzę Zamość. Urle w tym czasie stanowiły piękne uroczysko leśne i liczyły zaledwie 60 mieszkańców.

W okresie I wojny światowej Urle zostały poważnie zniszczone, ucierpiały przede wszystkim lasy, które zostały wycięte przez Niemców i wywiezione do Prus lub zużyto je na fortyfikacje.

Wielki rozkwit Urli nastąpił w okresie międzywojennym. Wieś była atrakcyjną miejscowością dla pobliskich warszawiaków, którzy zabiegali o wykupienie działek budowlanych pod budowę domków letniskowych. W tym…

Może Ci się również spodoba