Wacław Sieroszewski. Twórczość syberyjska.

Twórczość Wacława Sieroszewskiego na tle piśmiennictwa o Syberii. Syberyjska natura – przestrzeń zagrożenia. Jakuckie wierzenia i zwyczaje jako efekt zagrożenia niesionego przez Syberię. Syberia jako przestrzeń konfrontacji postaw i wartości. Zakończenie ­­

Wacław Sieroszewski, czujny obserwator i fascynat Syberii, jest autorem utworów pełnych oryginalnych spostrzeżeń i opisów nigdzie indziej niespotykanych. Sieroszewski, żyjąc i pracując wśród plemion syberyj­skich, zainteresował się ich kulturą i wierzeniami, a także przyrodą, która jest dla nich żywicielką i domem. Autor „Na kresach lasów” sprawnie wprowadza czytelników w realia życia Jakutów, ukazuje oryginalność na­tury syberyjskiej, tak różnej – okazuje się – od natury naszej szerokości geograficznej. Charakterystyka ludzi, którym poświęca tyle miejsca jest niezwykle bogata. Przyjezdni zesłańcy – najczęściej główni bohaterowie ­ukazani są w kontraście do plemion syberyjskich.

Twórczość autora Na kresach lasów jak najbardziej wpisuje się w nurt egzotyki literackiej XIX wieku. Utwory tego nurtu w okresie, na który przypadała twórczość Sieroszewskiego, wolne już od romantycznych sensów, ukazują przede wszystkim pejzaże i życie ludzi z dalekich, nieznanych krajów. Oryginalność opisywanych obrazów jest podkreślona przez to, że oglądane są one często oczami polskiego bohatera – zesłańca. Sprawia to, że utwory takie zawierają w sobie więcej elementów dokumentu, niż romantycznej filozofii. Bachórz i Kowalczykowa piszą: Kraje egzotyczne, oglądane oczyma zesłańców lub emigrantów, zwracały uwagę nie tyle swą osobliwością czy urodą, ile przychylnością lub nieprzychylnością dla tułacza. W taki też sposób skonstruowane są utwory Sieroszewskiego. Przejawia się w nich jego oryginalne myślenie o Syberii jako o przestrzeni zagrożenia. Egzotyzm jego prozy zaprojektował myślenie o Syberii jako o obszarze, na którym człowiek konfrontuje się z naturą. Przyroda tego terenu jest zdecydowanie wroga człowiekowi, aby przeżyć musi on podjąć walkę.­

Joanna Brochocka
Studia i Materiały do dziejów Powiatu Wołomińskiego (2006)